Bugün, 23 Aralık 2024.
SEFiA İklim Gündemi’nin yeni sayısına hoş geldiniz…
Bu sayıda, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) Sıfır Emisyon Sanayi Takipçisi raporunun çıktılarını inceliyoruz.
Yorum ve geri dönüşlerinizi bekliyoruz!
Keyifli okumalar,
Norveç, 2025 itibarıyla yeni uluslararası fosil yakıt projelerine kamu finansmanı sağlamayı durduracağını açıkladı. Temmuz 2021- Haziran 2023 döneminde fosil yakıt projeleri için yaklaşık 786 – 983 milyon dolar finansman sağlayan Norveç, bu adımıyla geçtiğimiz yıl COP28’de imzaladığı Temiz Enerji Geçiş Ortaklığı (CETP) kapsamındaki taahhütlerini sürdürüyor.
CETP nedir? CETP, kamu finansmanını fosil yakıt enerjisinden temiz enerji projelerine kaydırmayı hedefliyor. 2021 yılında COP26’da başlatılan bu girişim, bugün 41 ülkenin imzasını taşıyor ve fosil yakıt projelerine verilen doğrudan kamu desteğinin durdurulmasını öngörüyor. İmzacılar, anlaşmaya katıldıktan sonraki bir yıl içinde, karbon yakalama teknolojisi gibi operasyonel emisyon azaltım yöntemleri kullanılmayan projelere finansman sağlamayı bırakmayı taahhüt ediyor.
OECD ile iş birliği: Norveç Hükümeti tarafından yapılan açıklamada OECD ile devlet ihracat finansmanı çerçevesinde fosil yakıt finansmanına yönelik ortak düzenlemeler getirmek için çalışıldığı, belirtiliyor. Bu politikaların, yıllık 41 milyar dolarlık petrol ve gaz ihracat finansmanını sona erdirebilecek bir OECD anlaşmasına zemin hazırladığı belirtiliyor.
Kanada, sera gazı emisyonu miktarını 2035’e kadar 2005 seviyelerinden %45 – 50 oranında azaltmaya yönelik yeni bir hedef açıkladı.
İtirazlar: Hükümetin resmi danışmanlarından oluşan Net Sıfır Danışma Kurulu (NZAB), %50 – 55’lik bir hedef önerirken, iklim kampanyacıları %80’lik bir azaltım çağrısında bulunuyor. NZAB, açıklanan alt sınırın, Kanada’nın net sıfır emisyona ulaşma hedefi için tehlikeli olabileceğini belirtiyor.
Neden? Kurul, karbon azaltım eylemini ertelemenin, gelecekte daha güçlü karbonsuzlaştırma çabaları gerektireceği ve bunun da beraberinde daha yüksek riskler ve maliyetler doğurabileceği konusunda da uyarıda bulunuyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Kömür 2024 raporuna göre, küresel salgın döneminde hızla düşüş gösteren kömür tüketimi güçlü bir toparlanma sürecine girdi. Küresel kömür kullanımının bu yıl 8,77 milyar tona yükselerek rekor kıracağı tahmin ediliyor.
Öte yandan: Yenilenebilir enerji kapasitesinin güçlü şekilde büyümeye devam etmesi ve elektrik üretimindeki payının artmasına bağlı olarak, dünyadaki kömür talebinin 2027’ye kadar söz konusu rekor seviyeye yakın seyredeceği öngörülüyor.
Çin: Dünyanın en büyük kömür tüketicisi olarak önemini koruyan Çin’in elektrik üretiminde kaynak çeşitliliğine devam etmesinin, küresel kömür tüketimindeki artışın sınırlandırılmasına katkı sağlaması bekleniyor.
SEFiA Analisti Dr. Evrim Özyorulmaz Akcura, Açık Radyo’daki İklim Habercileri isimli programa konuk oldu. İklim için 350 Derneği ve Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) olarak bu sene üçüncüsünü yayınladığımız Türkiye’deki Bankaların İklim Değişikliğine Yaklaşımı raporunu değerlendirdi.
Türkiye’deki 17 bankanın iklim değişikliği performansını değerlendiren rapora dair konuşan Akcura, özellikle 2000’lerden itibaren bankaların çevresel ve sosyal risk yönetimi konusundaki farkındalığını artırdığını söyledi.
Yayını dinlemek için tıklayın.
Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) Sıfır Emisyon Sanayi Takipçisi raporuna göre çelik, alüminyum, çimento, birincil kimyasallar, petrol ve gaz, havacılık, nakliye ve kamyon taşımacılığı gibi toplam küresel emisyonların %40’ını oluşturan sekiz sektörde 2023 yılında mutlak emisyonlar önceki yıla kıyasla %0,9 oranında geriliyor. Ancak, aynı dönemde küresel enerji sektörüne bağlı emisyonlar %1,3 oranında artış gösteriyor.
Raporun yayınlanmaya başlamasından bu yana ilk kez kapsamı zor sektörlerin mutlak emisyonlarında bir azalma görülüyor: Çelik, alüminyum, çimento, birincil kimyasallar, petrol ve gaz, havacılık, nakliye ve kamyon taşımacılığı gibi toplam küresel emisyonların %40’ını oluşturan sekiz sektörde 2023 yılında mutlak emisyonlar önceki yıla kıyasla %0,9 oranında geriliyor. Aynı dönemde küresel enerji sektörüne bağlı emisyonlar %1,3 oranında artış gösteriyor.
Net sıfır için gerekli yörüngeyi elde etmek amacıyla, kapsam dahilindeki sektörler için 2050 yılına kadar tahmini 30 trilyon dolarlık ek sermaye gerekiyor: Bu rakam, 2050 yılına kadar gerekli olan toplam net sıfır yatırımın yaklaşık %45’ini karşılıyor. Bu yatırım ihtiyacı, söz konusu sektörlerin çoğunu, rekabetçi kâr marjları göz önüne alındığında, zorluyor. Yapay zeka kullanımı, varlık yönetimi ve enerji verimliliği, araştırma ve geliştirme ve ürün düzeyinde raporlama faaliyetlerindeki iyileştirmelerle yatırım imkânlarının kolaylaştırılabileceği belirtiliyor.
Net Sıfır Sektör Takibi, beş temel boyutta (teknoloji, altyapı, talep, sermaye ve politika) sektörlerin kendi emisyon azaltma hedeflerine doğru daha fazla ilerleme kaydetmek için atmaları gereken temel adımları vurguluyor: Bu yıl “teknoloji” puanındaki yükseliş dikkat çekiyor. Fakat rapor kapsamındaki sektörlerde emisyon azaltımı, büyük ölçüde bugün ekonomik olarak uygulanabilir olmayan teknolojilere dayandırılıyor. Bu nedenle karbon yakalama, kullanma ve depolama (CCUS) ve hidrojen gibi konularda Ar-Ge yatırımlarının artırılması öneriliyor. Raporda ele alınan sektörlerin 2050 yılına kadar gerekli olan toplam hidrojen ve CCUS kapasitesinin sırasıyla yaklaşık %70 ve %55’ini temsil edeceği tahmin ediliyor. Oysa hidrojen ve CCUS altyapısı şu anda sektör gereksinimlerinin %1’inden daha azını karşılıyor.
Raporda politika yapıcılardan ilgili sektörlerde enerji tedarikçileri ve tüketiciler için hedeflerle uyumlu daha güçlü teşvikler sunması bekleniyor. İşletmeler, politika yapıcılar, tüketiciler, enerji tedarikçileri ve finansörler arasında güçlü bir uyum olmaması nedeniyle yatırım fırsatlarının tıkandığı vurgulanıyor.
Rapora ulaşmak için tıklayın.
SEFiA İklim Gündemi ekibi olarak takip ettiğimiz değerlendirme yazılarını ve diğer önemli gelişmeleri derliyoruz.
