SEFiA Çelik Gündemi #14: Avrupa çelik sektöründeki tartışmalar, Hindistan’daki yeşil çelik hedefleri

Çelik Gündeminde Öne Çıkan Gelişmeler

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in araştırması, planlanan korumacı önlemler nedeniyle ABD’de artacak yerel fiyatların küresel ortalama çelik fiyatlarını destekleyeceğini ve bu artışın Çin’deki düşük talebin aşağı yönlü baskısını dengeleyeceği düşüncesiyle; 2025 yılı ortalama küresel çelik fiyatları tahminini 730 $/mt’da sabit tuttu. Ortalama küresel çelik fiyatının 2026 yılında 700 $/mt seviyesine gerilemesi bekleniyor.

Avrupa Çelik Birliği (EUROFER), AB Temiz Sanayi Anlaşması kapsamında güçlü bir Avrupa Çelik Eylem Planı’nın bekletilemeyeceği, aksi takdirde Avrupa genelinde üretim değer zincirlerinin yok olacağı uyarısında bulundu. AB Komisyonu’nu Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (CBAM) ile enerji ve çelik hurdası konularında hızlı tedbirler almaya çağırdı. 

• Mevcut görünüm: AB çelik üretimi 2018 yılından bu yana 34 milyon ton düşerek 2023 yılında 126 milyon tona, kapasite kullanım oranı ise %60’a geriledi. AB pazarının %27’sini oluşturan çelik ithalatı, yerli üretimi zayıflatmaya devam ediyor.
• İstihdam: Son 15 yılda yaklaşık 100.000 çelik işçisi işini kaybederken, bu durumun daha da kötüleşmesi bekleniyor.

• Öneriler: EUROFER, öncelikle gümrük tarifesi rejiminin iddialı bir biçimde uygulanmasını, CBAM ile çelik ihracatının korunmasını ve çelik hurdasının Avrupa’da tutulmasını öneriyor.

Almanya Çelik Federasyonu tarafından yapılan açıklamada Avrupa’daki düşük fiyatlı ithalattan kaynaklı haksız rekabetin Almanya çelik sektörünü tehdit altında bıraktığı belirtildi. Çelik sektörünü korumak ve net koruma önlemleri devreye almak için Avrupa ülkelerinin bir bütün olarak hareket etmesi gerektiğine dikkat çekildi.

• Enerji maliyetleri: Açıklamada, yüksek enerji maliyetlerinin yerel çelik sektörünün en kritik problemi olduğu, Almanya Hükümeti’nin uzun vadede elektrik fiyatlarını önemli ölçüde düşürmesi gerektiği ve şebeke kullanım oranları için önerilen devlet yardımlarının da yeterli düzeyde olmadığı vurgulandı. 

Lüksemburg merkezli çelik üreticisi ArcelorMittal, Fransa’daki çelik üretim faaliyetlerinin karbondan arındırılmasına yönelik yatırımlarını AB politikalarındaki belirsizlikler sebebiyle geçici süreliğine erteledi. Firmadan yapılan açıklamada CBAM’in daha etkili hâle getirilmesi ve ticareti koruma önlemlerinin daha da güçlendirilmesi gerektiği belirtildi.

• Bir adım geriden: Fransa Hükümeti, ArcelorMittal’ın Dunkirk ve Fos-sur-Mer tesislerini 2030 yılına kadar karbondan arındırmak amacıyla yapacağı 1,7 milyar avroluk yatırımı desteklemek üzere 850 milyon avroluk devlet desteğini onaylamıştı.
  
  

İsveç merkezli çelik üreticisi SSAB, karbonsuzlaşma çalışmalarını desteklemek amacıyla AB fonundan 133,6 milyon dolar finansman aldığını duyurdu. Firma, söz konusu finansmanla, Lulea tesisindeki mevcut yüksek fırınlarını elektrikli ark ocaklarıyla değiştirmeyi planlıyor. 

• Neden önemli? Şirketin Oxelosund tesisinde de 2026 yılının sonuna doğru elektrikli ark ocaklarını devreye alacağı belirtiliyor. Böylece İsveç’in karbon salımını %10 azaltacağı öngörülüyor.

Hindistan Hükümeti, ülke içinde yeşil çelik üretimini hızlandırmayı amaçlayan özel bir teşvik paketi hazırlıyor. Çelik Bakanlığı’nın öncülük ettiği bu girişim, çelik sektörünü düşük karbonlu üretim yöntemlerini benimsemeye teşvik ederek, Hindistan’ın sürdürülebilir endüstriyel uygulamalara geçişini desteklemeyi ve sektördeki rekabetçiliğini güçlendirmeyi amaçlıyor.

• Teşvik paketi: Teşvik paketi kapsamında çelik üretiminde yeşil hidrojen ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı önceliklendiriliyor. Yeşil teknolojilere yatırım yapan firmalar için finansal teşvikler sunuluyor.

• Yeşil çelik sınıflandırması: Çelik Bakanlığı tarafından açıklanan yeni çelik sınıflandırmasına göre; üretim sonunda metrik ton başına karbon salımı 2,2 mt’den az olan nihai mamul, “yeşil çelik” olarak tanımlanacak. 2- 2,2 mt altındaki ürünler “üç yıldızlı yeşil çelik”, 1,6 mt’nin altındaki ürünlerse “beş yıldızlı çelik” olarak adlandırılacak.

• AB ile iş birliği: Ayrıca, Hindistan Dışişleri Bakanlığı, AB ile –altyapı geliştirilmesi, teknoloji alanında iş birliği ve tedarik zincirinin güçlendirilmesi de dâhil olmak üzere– yeşil hidrojen sektörüne yönelik anlaşma imzaladığını duyurdu.

Japonya merkezli çelik üreticisi JFE Steel, yüksek fırın yerine elektrikli ark ocağı kullanmak ve karbondan arındırma operasyonlarında araştırma-geliştirmeyi ilerletmek için yeni Yeşil Dönüşüm Teşvik Yasası aracılığıyla sağlanan devlet fonuna başvurdu. Söz konusu elektrikli ark ocaklarının 2027 yılından itibaren devreye alınması bekleniyor.

• Bir adım geriden: Firma yetkilileri geçtiğimiz haziran ayında yaptıkları açıklamada, JFE’nin yüksek verimli bir ergitme teknolojisi geliştirdiğini ve 2024/2025 mali yılında devreye alınacak bir pilot elektrik ark ocağı inşa ettiğini duyurmuştu.

Türkiye Endüstriyel Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu –Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Dünya Bankası ve Uluslararası Finans Kuruluşu’nun (IFC) sağladığı destekle– Türkiye’nin emisyon hedeflerine ulaşmak üzere devreye alındı. Projeyle Türkiye’nin çelik, alüminyum, çimento ve gübre sektörlerinin karbonsuzlaştırılması ve bu yöndeki çalışmaların sürdürülebilmesi amacıyla kritik teknolojiler, finansman ve politikalara ilişkin yol haritalarının oluşturulması amaçlanıyor. 

• Hedef: Platform kapsamında 2030 yılına kadar 5 milyar dolar yatırım yapılarak karbon salımında 20 milyon tonun üstünde düşüş sağlanması planlanıyor.