SEFiA Çelik Gündemi #11

Çelik Gündemi

SEFiA Çelik Gündemi #11

Dünya’da ve Türkiye’de Çelik Üretimi

Küresel ham çelik üretimi, Haziran 2024’te geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %0,5 artışla 161,4 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

İlk üç ülke: Haziran 2024’te Çin 91,6 milyon ton (yıllık %0,2 artış), Hindistan ise 12,3 milyon ton (yıllık %6 artış) üretimle küresel ham çelik üretiminde ilk iki sırayı aldı. Üçüncü sıradaki Japonya’nın üretimi ise yıllık %4,2 azalışla 7 milyon ton oldu.

Türkiye’de ham çelik üretimi, Haziran 2024’te bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,3 artışla 3,1 milyon ton oldu. Türkiye, böylece, küresel ham çelik üretiminde sekizinci sıradaki konumunu korudu.

Dış ticaret: Haziran 2024’te çelik ürünleri ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %12,6 artışla 829,2 milyon dolar; ithalat ise %30 azalışla 929 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçtiğimiz yılın ilk altı ayında 47,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2024 yılının ilk altı ayında %73,6 seviyesine yükseldi.
Değerlendirme: Yılın ilk yarısında, Türkiye’nin üretim kapasitesinde –rekor üretim yılı olan 2021 yılının aynı dönemine göre– %10,1 oranında artış kaydedilmesine rağmen, çelik sektörü 2021 yılına kıyasla %6,3 oranında daha az üretim gerçekleştirdi. Tüketim ise %4 azalışla 19 milyon ton seviyesine geriledi.

Yurt içinde yassı mamul talebini karşılayacak yeterli miktarda kapasite bulunmasına ve ithalattaki mevzi düşüşe rağmen, ilk 6 aylık dönemde 3,9 milyar dolar değerinde, yassı ürün ithalatı gerçekleştirildi. Öte yandan filmaşin ithalatında korunma önlemlerinin uygulanmaya başlanmasıyla, yılın ilk 5 ayında ortalama 35 bin ton seviyelerinde seyreden filmaşin ithalatı, Haziran ayında 13 bin tona geriledi.

Çelik Gündeminde Öne Çıkan Gelişmeler

Lüksemburg merkezli çelik üreticisi ArcelorMittal’ın bağlı kuruluşu ArcelorMittal Europe – Flat Products, Alman dağıtım şirketi Knauf Interfere Group’a geri dönüştürülmüş ve yenilenebilir şekilde üretilmiş, karbonu azaltılmış çelik tedarik edeceğini açıkladı.

Ayrıntılar: Söz konusu çelik üretiminde %75 oranında geri dönüştürülmüş hurda kullanılıyor. Böylece karbon emisyonunda yaklaşık %70 düşüş sağlanıyor.

Öte yandan: ArcelorMittal, Mitsubishi Heavy Industries Engineering ve D-CRBN ile yeni bir teknolojinin uygulanması üstüne iş birliği kurdu. Buna göre geliştirilen plazma teknolojisiyle firmanın Gent tesisinde yakalanan karbon, çelik üretiminde indirgeyici madde olarak kullanılabilen ve yüksek fırında kullanılan kok veya metalürjik kömürün kısmen yerini alabilecek karbon monoksite dönüştürülüyor.

İtalya merkezli çelik ve enerji üreticileri (EDF, Edison, Ansaldo Energia, Ansaldo Nucleare ve Federavviai) ülkedeki çelik sanayisinde nükleer enerji kullanımını teşvik etmek için bir araya geldi. Anlaşma Küçük Modüler Reaktörlerin (SMR) inşasının ve İtalya ile Fransa arasındaki hatla uzun vadeli enerji tedariki sağlanmasının önünü açıyor.

SMR nedir? SMR’ler, birim başına 300 MW’ye varan –geleneksel nükleer reaktörlerinin yaklaşık üçte biri oranında ve yılda aşağı yukarı 300 bin evin elektriğini karşılayacak– güç kapasitesine sahip gelişmiş nükleer reaktörler olarak tanımlanıyor.
Fakat: Yayımlanan birçok çalışma, iklim değişikliğiyle mücadele yolunda son zamanlarda önemli bir araç olarak lanse edilen küçük nükleer reaktörlerin güvenilir ve düşük maliyetli bir çözüm olmadığı ortaya koyuyor. SMR’ler mevcut radyoaktif atık sorununu daha da karmaşıklaştırıyor. Ne şimdi ne de gelecekte, SMR’ler ekonomik olarak rüzgâr ve güneş ile rekabet edecek güce erişemiyor. SMR’lerin inşaat süreleri uzun, maliyetleri ise yüksek.

Avrupa Komisyonu’nun AB’ye “diğer ülkeler” kotası altında sıcak haddelenmiş rulo tedarik eden bazı ihracatçı ülkelere karşı bir anti-damping soruşturması başlatması bekleniyor. Ucuz çelik ihracatı, AB çelik piyasasının başlıca sorunu olarak değerlendiriliyor. Artan ithalat iskontosu nedeniyle yılın üçüncü çeyreğinde ithalatın tekrar yükselmesi bekleniyor.

Tosyalı Holding, Libya United Steel Company for Iron and Steel Industry ile imzaladığı anlaşma kapsamında, Bingazi’de yıllık toplam 8,1 milyon ton kapasiteye sahip dünyanın en büyük doğrudan indirgenmiş demir kompleksini kuracak. DRI teknolojisine sahip olacak tesisin, hidrojen ile faaliyet göstererek yeşil çelik üretimine katkıda bulunacağı belirtiliyor.

Brezilya Kalkınma, Sanayi, Ticaret ve Hizmet Bakanlığı çelik ve çimento sektörlerine karbondan arındırma projeleri için çağrıda bulundu. Çelik sektörü için sunulacak projelerde karbondan arındırma faaliyetleri için mali çözümler sağlayan projeler değerlendirilecek ve seçilen projelere 4 milyon değerinde devlet katkısı verilecek.

Hindistan’da devlete bağlı Institute of Minerals and Technology (IMMT) liderliğinde bir konsorsiyum, tamamen hidrojen bazlı doğrudan indirgenmiş demir (DRI) yöntemini kullanan, ülkenin ilk çelik pilot projesini hayata geçirmek istediğini ve Çelik Bakanlığı’nın da bu projeyi destekleyeceğini açıkladı.

DRI nedir? DRI teknolojisinde indirgeyici madde olarak hidrojen kullanılarak oksijen demir cevherinden çıkarılıyor. Bu şekilde üretilen ve sünger demir olarak da bilinen DRI, daha sonra elektrik ark ocağında çelik üretimi için kullanılıyor.

Bir adım geriden: Çelik Bakanlığı, Haziran 2024’te 55 milyon dolar kaynak ayırdığı Ulusal Yeşil Hidrojen Misyonu kapsamında koklaşabilir taş kömürü yerine hidrojen kullanarak yeşil çelik üretimine yönelik pilot projeler için ihale açmıştı.

Öte yandan: Hindistan’da, Çin ve Vietnam’dan yapılan çelik ithalatındaki artışın kontrol altına alınmasına yönelik ticari önlemler için yerel çelik sektörünün hükümet ile görüşmeler yaptığı bildiriliyor.

Çin’in yerel yönetimleri bu yılın ilk yarısında 7,1 milyon tonluk yeni elektrik ark ocağına dayalı çelik üretim kapasitesini onayladı. Bu çabayla küresel çelik sektörü karbon emisyonu 2026 yılına kadar 200 milyon ton azaltılabilir. Bu rakam, Avrupa Birliği (AB) çelik sektörünün ortaya çıkardığı emisyonun tamamına karşılık geliyor.

Dönüm noktası: Çin, karbondan arındırma politikaları nedeniyle 2024’ün ilk yarısında yeni kömür bazlı çelik projelerine izin vermedi. Eylül 2020’de açıklanan Çift Karbon
Hedefleri’nden bu yana ilk kez 2024’ün ilk yarısında kömür bazlı çelik üretim projelerine yeni izin verilmedi.
Çin’de azalan talep: Demir cevheri fiyatlarının zayıflamasının ve Çin’in çelik ihracatını artırarak küresel ticaret anlaşmazlıklarını şiddetlendirmesinin küresel etkilere yol açacağı tartışılıyor. Çin’de inşaat sektöründeki çelik talebinin bu yıl %10 oranında azalması, bunun da sektörün toplam tüketimdeki payını yaklaşık dörtte bire düşürmesi bekleniyor. 2024 yılında Çin’deki toplam iç talepte %1’lik bir düşüş öngörülüyor.
Fiyatlar: Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) ise küresel demir cevheri piyasasının önümüzdeki birkaç yılda devreye alınacak yeni kapasiteler ve Çin’de gerileyen talep nedeniyle bu on yıl içinde büyük bir arz fazlasıyla karşı karşıya kalacağını ve fiyatlarda düşüş görüleceğini vurguluyor.

Birleşik Arap Emirlikleri merkezli çelik üreticisi Arabian Gulf Steel Industries’in (AGSI), Abu Dabi’de bulunan çelik tesisinde net sıfır emisyona ulaştığı bildirildi. Tesis, tamamen iç piyasadan temin edilen hurdayla yılda 600.000 milyon ton çelik çubuk üretiyor.

Raporlar ve değerlendirmeler

sandbag’in yeni raporu “Çelik ve CCS/U: Dekarbonizasyon Potansiyeli, Maliyetleri ve Darboğazları” başlıklı rapor, Avrupa’daki demir çelik üretimi bağlamında CCS/U teknolojilerinin kapsamlı bir değerlendirmesini sunuyor. Demir ve çelik üretiminden kaynaklanan emisyonları azaltmak için kullanılan belirli CCS/U teknolojilerinin maliyetlerini, etkinliklerini ve elektrik ihtiyaçlarını inceliyor: Ağır sanayinin karbonsuzlaştırılması için bir çözüm olarak lanse edilse de karbon yakalama teknolojilerinin etkinliği ve uygunluğunun uygulamalar arasında büyük farklılıklar gösterdiğini vurguluyor. Tüm CCS/U uygulamaları, yeşil H2-DRI-EAF veya geri dönüştürülmüş tüketici sonrası hurda kullanan EAF’ler gibi mevcut diğer çözümlere göre emisyon azaltımı sağlama açısından daha kötü performans gösteriyor. Çelik sektörü için uygun uygulamaların sadece DRI tesisleri için CCS projeleri olabileceği belirtiliyor.

WWF Avustralya’nın “Australia’s Green Iron Key: Unlocking Asian Steel Decarbonisation, Securing Australia’s Economic Future” başlıklı raporu, endüstrinin önde gelen demir cevheri, kömür ve fosil gaz tedarikçisi olan Avustralya’da çelik sektörünün “yeşil demir ve çelik” teknolojilerini uygulayıp endüstriyi 2050’den önce net sıfır emisyona ulaşma yoluna sokmak için gerekli yatırım ve politika desteklerine değiniyor: Bu kapsamda, başlıca, mevcut demir cevheri ve çelik endüstrisini karbonsuzlaştırmak ve ihracat odaklı yeşil demir projelerinin geliştirilmesine öncelik vermek için en az 10 milyar dolarlık bir yerel destek paketi oluşturulmasıyla Avustralya’nın Asya yeşil demir ve çelik uluslararası stratejik ortaklıklarını yeniden canlandırması ve genişletmesi öneriliyor.

The International Council On Clean Transportation’ın “Technologies to reduce greenhouse gas emissions from automotive steel in the United States and the European Union” başlıklı raporu, araç üretiminde kütle olarak en çok kullanılan malzeme olan ve tipik olarak bir aracın %50 ila %66’sını oluşturan çelik kullanımını mercek altına alıyor. Otomobil üreticilerinin fosil yakıt içermeyen çeliğe olan talebi artırması ve çelik endüstrisinin kömür bazlı çelik üretiminden uzaklaşması gerekliliğinin altını çiziyor. ABD ve AB’deki otomotiv endüstrilerinin otomotiv çeliğinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltma kabiliyetini inceliyor.

Global Efficiency Intelligence, TransItion Asia ve Solutions for Our Climate tarafından hazırlanan “Green Steel Economics: Comparing Economics of Green H2-DRI and Traditional Steelmaking Around the World” başlıklı rapor, ABD, AB, Çin, Japonya, Güney Kore, Brezilya ve Avustralya dâhil olmak üzere yedi büyük çelik üreticisi ülkede geleneksel Yüksek Fırın-Temel Oksijen Fırını (BF-BOF) ve Doğal Gaz Doğrudan İndirgenmiş Demir-Elektrik Ark Ocağı (NG DRI-EAF) rotalarına kıyasla yeşil H2-DRI-EAF çelik üretiminin maliyetlerini değerlendiriyor. Raporda sermaye yatırımları, hammaddeler, işçilik ve enerji maliyetleri gibi giderleri baz alarak seviyelendirilmiş çelik maliyetini (LCOS) hesaplamak üzere ayrıntılı bir finansal model kullanılıyor. Yeşil H2 üretim maliyeti şu anda doğal gazdan daha yüksek gözüküyor. Fakat maliyetlerin 2030 gibi erken bir tarihte önemli ölçüde düşmesi bekleniyor. Yapılan seviyelendirilmiş maliyet analizi, yeşil H2 DRI-EAF’nin birçok ülkede NG-DRI-EAF ile maliyet açısından rekabet edebileceğini gösteriyor.