Çelik Gündemi

SEFiA Çelik Gündemi #8

Çelik Gündeminde Öne Çıkan Gelişmeler

Küresel ham çelik üretimi, Mart 2024’te geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %4,3 düşüşle 161,2 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

İlk üç ülke: Ocak 2024 döneminde Çin 88,3 milyon ton (yıllık %1,9 azalış), Hindistan ise 12,7 milyon ton (yıllık %9,7 artış) ile küresel ham çelik üretiminde ilk iki sırayı aldı. Üçüncü sıradaki Japonya’nın üretimi ise yıllık %0,8 azalışla 7,2 milyon ton oldu.

Türkiye’de ham çelik üretimi, Şubat 2024’te bir önceki yılın aynı dönemine göre %46,6 artışla 3,1 milyon ton oldu.

Dış ticaret: Şubat 2024’te çelik ürünleri ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %74,6 artışla 849,9 milyon dolar; ithalat ise %13,4 azalışla 905,7 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Ocak-Şubat 2023’te %55,1 olan olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2024 yılının aynı döneminde %76,3 seviyesine yükseldi.
Değerlendirme: Türkiye’de çelik sektörünün 2023’ün son çeyreğinde %16,5’lik bir büyüme oranı elde etmesi, 2024 yılında pozitif sürecin devam edeceği beklentisine yol açmıştı. Türkiye, dünyanın en büyük 15 ham çelik üreticisi ülke arasında, %34,5 oranında artış ve 6,3 milyon ton üretim ile üretiminde en çok artış gözlenen ülke oldu. Bu ivmenin sürmesi için ABD ve AB’nin yanı sıra birçok ülkenin çelik sektörlerini korumak amacıyla aldığı etkili tedbirlerin Türkiye’de de uygulanmasının önemli olduğu vurgulanıyor. Uzakdoğu ülkelerinden yapılan ithalatın kontrol altına alınmasının ve Türk sanayiinin ithal girdilere dayalı üretim yapısından uzaklaşmasının altı çiziliyor.

Alman çelik endüstrisi derneği WV Stahl ve ülkenin Federal Ekonomik İşler ve İklim Koruma Bakanlığı (BMWK), Düşük Emisyon Çelik Standardı (LESS) sertifikasını sundu.

Nedir? LESS standardı, temel olarak, düşük karbonlu çeliğin dereceli bir ölçek kullanılarak karbon yoğunluğuna göre sınıflandırılmasına olanak tanımaktadır. Düşük emisyonlu çelik, karbon ve hurda içeriğine bağlı olarak A,B,C,D,E olmak üzere beş kategoriye ayrılmaktadır.
Neden önemli? LESS’in, çelik endüstrisi için iki temel çelik üretim rotasından kaynaklanan emisyonların izlenmesine ve karşılaştırılmasına olanak tanıyan ilk standart olduğu belirtildi.

Almanya merkezli çelik üreticisi Thyssenkrupp, yeşil hidrojen kullanarak doğrudan indirgeme işlemiyle çelik üretimi için Steel Europe ile anlaşma imzaladığını duyurdu. Bu yöntem, geleneksel üretim süreçlerine kıyasla %64 daha az karbon emisyonuna yol açıyor.

Öte yandan: Almanya merkezli SHS, çelik üretiminde karbon salımını azaltmak amacıyla yine almanya merkezli EnBW ile –50 MW elektrik temin etmek üzere– 15 yıllık anlaşma imzaladı. Söz konusu elektrik deniz üstü rüzgâr santrallerinden temin edilecek.

Almanya merkezli çelik üreticisi Salzgitter Group’un bağlı kuruluşu Peiner Trager, inşaat sektöründe çeliği düşük emisyonlu bir yapı malzemesi hâline getirmek amacıyla İsveç merkezli BE Group AB ile anlaşmaya vardı. Şirketler, mevcut ortaklıklarına yapısal çelikten üretilen karbonu azaltılmış profili dâhil etti.

Fransa merkezli enerji şirketi ENGIE, Almanya ve Fransa’daki doğalgaz boru hatlarının hidrojen taşıma sistemlerine dönüştürülmesini öngören mosaHYc projesini duyurdu. Proje 2027 yılında devreye alınacak.

Neden önemli? Projenin ilk müşterisi Almanya merkezli çelik üreticisi SHS olacak.

Dünya Bankası’nın Uluslararası Finans Kurumu (IFC), Boston Metal’in çelik endüstrisinin karbon ayak izini azaltmayı amaçlayan yeşil çelik üretimine 20 milyon dolar yatırım yaptı. Boston Metal, cevherlerden metal çıkarmak için elektrik kullanan erimiş oksit elektrolizini (MOE) kullanan yeşil çelik üretim sürecine öncülük ediyor.

Avusturya merkezli çelik üreticisi Voestalpine, hidrojenle indirgenmiş saf demir ve hurda kullanarak dünyanın ilk yüksek kaliteli yeşil filmaşi üretimini gerçekleştirdiğini duyurdu. Ürünün, sertliği ve aşınma direnciyle ön plana çıktığı belirtiliyor. Şirket, 2027 yılına kadar karbon salımını %30 azaltmak için yüksek fırınlarını elektrikli arz ocaklarıyla değiştiriyor ve 2050 yılına kadar karbon nötr olmayı hedefliyor.

Ayrıca: İsveç merkezli çelik üreticisi Ovako, düşük karbonlu ve yüksek katma değerli filmaşin üretimini artırmak üzere Hollanda merkezli FNsteel ile ortaklık anlaşması imzaladı. Üretilecek filmaşin Avrupa’da otomotiv, inşaat ve mühendislik sektörlerinde kullanılacak. Ayrıca, Ovako’nun ürettiği çelik hâlihazırda küresel ortalamaya kıyasla %80 daha az karbon ayak izine sahip.

Avustralya Yenilenebilir Enerji Ajansı (ARENA), yenilenebilir hidrojen ve düşük emisyonlu demir-çelik alanlarındaki Ar-Ge ve ticarileştirme faaliyetlerini ilerletmeyi amaçlayan 21 projeye 39,1 milyon dolar hibe sağladı. Fon alıcıları, Avustralya üniversitelerinin, araştırma kuruluşlarının ve şirketlerin araştırma ekipleri oldu.

Brezilyalı madencilik şirketi Vale ve Çin’in Hunan Eyaletindeki Orta Güney Üniversitesi (CSU), düşük karbon ve hidrojen metalurjisi için ortak bir laboratuvar kurdu. Laboratuvarda demir cevheri işleme ve ön arıtma, doğrudan indirgeme ve hidrojen çelik endüstrisi dâhil olmak üzere altı ana araştırma modülü bulunuyor. Vale, bu laboratuvar için 5,81 milyon dolar değerinde fon sundu.

Öte yandan: Vale, ABD hükümeti tarafından 282,9 milyon dolara kadar bir demir cevheri briket tesisi inşaatı ihalesinin müzakerelerine başlamak üzere seçildi.

Japonya merkezli çelik üreticisi Nippon Steel, ürettiği yeşil çeliğin ülke genelindeki rüzgâr santrali projelerindeki türbin kulelerinde kullanımını teşvik etmek üzere Almanya merkezli Siemens ile anlaşmaya vardı. Nippon Steel, yeşil çelik üretimini geçtiğimiz yılın ilk yarısında piyasaya sürmüştü.

Hindistan’da devlete bağlı enerji şirketi SJVNL, ülkenin ilk çok amaçlı yeşil hidrojen pilot tesisini Himachal Pradesh eyaletindeki bir hidroelektrik santralinde devreye aldığını duyurdu. Proje kapsamında günlük 8 saatlik üretim süreci sonunda 14 kilogram yeşil hidrojen üretileceği ve bunların altı adet tankta depolanacağı belirtildi.

Öte yandan: Hindistan’da devlete bağlı çelik üreticisi SAIL’e ait Durgapur Steel Plant (DSP), tesislerindeki karbon salımını takip ederken son teknoloji yazılımları kullanmak üzere yerel şirketlerden Sentro World ile anlaşmaya vardı.

Raporlar ve değerlendirmeler

Dünya Çelik Birliği, 2024 ve 2025 yılları için Kısa Menzilli Görünüm (SRO) çelik talebi tahminini yayınladı: Çelik talebinin 2024 yılında %1,7 artışla 1.793 Mt’a, 2025 yılında ise %1,2 artışla 1.815 Mt’a ulaşacağı öngörülüyor. Küresel ekonomi, pandemi ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin devam eden etkileri, yüksek enflasyon, yüksek maliyetler ve düşen hane halkı satın alma gücü, artan jeopolitik belirsizlikler ve güçlü parasal sıkılaştırma gibi birçok güçlü rüzgarla karşı karşıya kalmasına rağmen direnç göstermeye devam ediyor.

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü’nün (Institute for Energy Economics and Financial Analysis – IEEFA) yayımladığı Carbon Capture For Steel? başlıklı rapor, karbon yakalama kullanımı ve depolamanın (Carbon Capture, Utilisation and Storage – CCUS), kendisine atfedilen önemin aksine, küresel çelik sektörünün karbonsuzlaştırılmasında önemli bir rol oynamasının mümkün olmadığına işaret ediyor: Yapılan araştırmalar, bugüne kadar, ticari ölçekte düşük karbonlu çelik üretim kapasitesi inşa etmeyi planlayan neredeyse tüm çelik şirketlerinin, CCUS’yi değil, hidrojen bazlı veya hidrojene hazır DRI tesislerini tercih ettiğini gösteriyor. DRI tesislerinin 2030 proje hattı yılda 94 milyon tona (Mtpa) ulaşırken, yüksek fırın bazlı operasyonlarda ticari ölçekli CCUS için proje hattı sadece 1 Mtpa seviyesinde kalıyor.

Hükümetler ve endüstri, OECD Çelik Komitesi 95. Oturumu’nda, küresel çelik piyasasında istikrarı sağlamak için harekete geçmeye çağrılıyor: Oturum sonrasında yapılan açıklamada, küresel çelik piyasasındaki hükümet müdahalelerindeki artış ve bunun küresel kapasite fazlasını körüklemesine bağlı olarak, artan istikrarsızlıklara dikkat çekiliyor. Süregelen eğilimlerin sürdürülebilir olmadığı ve dayanıklılık, rekabet gücü ve çelik endüstrisinin iklim hedefleriyle uyumunu sağlayan daha istikrarlı bir ortam için tersine çevrilmesi gerektiğinin altı çiziliyor.

S&P Global’ın Tata Steel Başkan Yardımcısı Henrik Adam ile yaptığı röportaj, firmanın Hollanda hükümeti ile görüşmelerine ve sektörün dekarbonizasyonu ile ilgili tartışmalara odaklanıyor: Henrik Adam, Avrupalı çelik üreticilerinin, ekonomik zayıflık sırasında enerji dönüşümü için yatırım ağırlıklı teknolojik değişikliklere başlamaları nedeniyle kendilerini “endişe verici” bir durumda bulduklarını söylüyor ve yaklaşık 950 milyon dolar yatırım gerçekleştirilen İngiltere’nin Port Talbot kentlerindeki fabrikalarının karbonsuzlaştırma yolculuklarının zorluklarını ele alıyor.

Salzgitter CEO’su Gunnar Gröbler’in makalesi, firmanın Almanya’da çelik üretiminden kaynaklanan yıllık 8 milyon tonluk karbonu azaltmak için neler yaptığını anlatıyor: Gröbler, hurda payının artmasını, gelecekte daha da sürdürülebilir çelik üretim süreçleri oluşturmak için bir başka kaldıraç olarak değerlendiriyor. Alman çeliğinin yaklaşık üçte birinin hâlihazırda geri dönüştürülmüş hurdadan oluştuğunu, şirketin tutarlı bir geri dönüşüm yönetimiyle bu payı arttırmak istediğini söylüyor.

GMK Center’da yayınlanan makale, Avrupa’nın genel olarak Rusya’ya, özel olarak da demir-çelik sektörüne yönelik çok sayıda yaptırımını değerlendiriyor: Rusya merkezli demir çelik şirketlerinin Avrupa pazarına tedarikten elde ettikleri ihracat gelirlerinin yaklaşık %50 oranında azaldığını, 2023 yılında AB ülkelerinin Rusya’dan 2,4 milyar avro değerinde 4,8 milyon ton demir çelik ürünü ithal ettiğini ortaya koyuyor.

İstanbul Sanayi Odası ve T.C. Ticaret Bakanlığı işbirliği ile ‘Alüminyum’ ile ‘Demir&Çelik sektörlerinde SKDM’nin getirdiği raporlama yükümlülükleri ve bu süreçte karşılaşılan uygulama zorluklarına çözüm bulmayı amaçlayan “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Uygulama Rehberleri” İSO 36. Grup Demir Çelik ve Sıcak Hadde Ürünleri Sanayii ve İSO 37. Grup Alüminyum Ürünleri Sanayii Meslek Komitelerinin destekleriyle hayata geçirildi: Aİlgili sektörler içinde raporlama yükümlülüklerini içeren geçiş dönemi uygulaması 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren başladı. Ana uygulama dönemi ise 2026 yılında başlayacak, AB’ye ihraç edilen ilgili ürünlere ilişkin gömülü emisyonlar üzerinden mali yükümlülükler oluşacak. Rahberlere ulaşmak için buraya tıklayınız.