SEFiA Çelik Gündemi #7

Çelik Gündeminde Öne Çıkan Gelişmeler

Küresel ham çelik üretimi, Ocak 2024’te geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %1,6 düşüşle 148,1 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

• İlk üç ülke: Ocak 2024 döneminde Çin 77,2 milyon ton (yıllık %6,9 azalış), Hindistan ise 12,5 milyon ton (yıllık %7,3 artış) ile küresel ham çelik üretiminde ilk iki sırayı aldı. Üçüncü sıradaki Japonya’nın üretimi ise yıllık %0,6 artışla 7,3 milyon ton oldu.

Türkiye’de ham çelik üretimi, Ocak 2024’te bir önceki yılın aynı dönemine göre %24,7 artışla 3,2 milyon ton oldu. 

• Dış ticaret: Ocak 2024’te çelik ürünleri ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %10,1 artışla 662,1 milyon dolar; ithalat ise %1,6 azalışla 1,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Ocak 2023’te %55,1 olan olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2024 yılının aynı döneminde %61,6 seviyesine yükseldi.
• Türkiye’nin çelik üretimindeki konumu: Türkiye’nin ham çelik üretimi 2023 yılının Eylül ayından bu yana yıllık bazda artış kaydetmeyi sürdürdü. Böylece Türkiye, Ocak 2024’te dünyanın en büyük 10 ham çelik üreticisi arasında, İran’dan sonra, üretimi en fazla artış gösteren ülke oldu. Türkiye bu performansı ile dünya çelik üretiminde Almanya’yı geride bıraktı ve tekrar dünya genelinde 7. sıraya ve Avrupa’nın da en büyük çelik üreticisi konumuna yükseldi.
• Yassı ürün ihracatı: Son yıllarda paslanmaz çelik, zırh çeliği, tren tekeri ve ray gibi katma değeri yüksek vasıflı çelik ürünlerine yönelik yatırımların hız kazanması sonucunda Ocak 2024’te yassı ürün ihracatı %89,1 gibi kayda değer bir oranda arttı. 
• İhracatta fırsat ve tehditler: Avrupa Birliği’nde (AB) 2024’ün ikinci çeyreğinden itibaren faiz oranlarının düşürülmesi yönündeki beklentilerin gerçekleşmesi ve bölgede çelik tüketiminin canlanması, ihracattaki artışın yıl boyunca devam etmesi açısından fırsat olarak değerlendiriliyor. Öte yandan, 2023 yılında ekonomik sorunlardan dolayı iç pazarda büyüyemeyen Çin’in, yoğun bir şekilde ihracata yönelmesi ve ihracatını devlet destekli ve dampingli fiyatlar ile 2024 yılında da artırmaya devam etmesi ise küresel ve ulusal çelik sektörü için rekabetçilik bakımından bir tehdit olarak değerlendiriliyor.

AB çelik piyasası, Şubat 2024 boyunca talepteki daralmanın etkisiyle durgun seyrini sürdürdü. Bölgedeki üretim maliyetleri yüksek seviyede kalırken; çelik üreticileri, tonajların düşmesinden dolayı fiyatlarını düşürdü. 

• Öte yandan: Yassı mamul servislerinde siparişler önceki yılın aynı dönemine kıyasla azaldı. Alımlarda ithal ve yerel sac fiyatları arasındaki fark, fiyat teklifleri konusunda belirsizlik yarattı.

Almanya’nın endüstriyel karbonsuzlaştırma projelerine 4 milyar Euro’ya kadar destek sağlayan ilk Fark Karşılığı İklim Sözleşmeleri (Contracts for Difference- CFD) ihalesi başlatıldı. Destekler, proje başına 1 milyar avro ile sınırlandırılıyor. 

• Ayrıntılar: Şirketler fonları yenilenebilir enerji ya da temiz hidrojen kullanarak daha çevreci süreçlere geçmek ya da mevcut süreçlere karbon yakalama ekipmanı eklemek için kullanılabilecek. İlk ihale kağıt, cam, kimya, çelik ve metal sektörlerindeki orta ölçekli şirketlere odaklanıyor.

Lüksemburg merkezli çelik üreticisi ArcelorMittal’ın, Almanya’nın Bremen ve Eisenhüttenstadt kentlerindeki çelik üretim faaliyetlerini karbondan arındırmak için 1,3 milyar avro devlet yardımı alacağı duyuruldu. Sağlanan doğrudan hibe ile bir doğrudan indirgenmiş demir (DRI) tesisi ve üç yeni elektrik ark ocağı (EAF) inşası gerçekleştirilecek.

• Beklentiler: Planlanan iki tesis ile piyasada arzın tahmini 3,8 milyon ton artırması bekleniyor. ArcelorMittal Avrupa, CO2 emisyonlarını 2030 yılına kadar %35 oranında azaltmayı ve 2050 yılına kadar karbon nötr olmayı hedefliyor.
• Değerlendirme: Avrupa’da elektrik ark ocaklarında üretilen, karbon emisyonu ton çelik başına yarım tonun altında olan ve yassı çelik tedarik edebilen çok az tedarikçi bulunuyor. Arzın önümüzdeki birkaç yıl içinde önemli ölçüde artması beklenmezken, yeşil çelik ürünlerine talebin hızla artması muhtemel görülüyor.

Duferco Çelik, İtalya’daki Messina şehri yakınlarındaki tesisinde üretimi karbonsuzlaştırmak için Sicilya’da yılda yaklaşık 100 ton kapasiteli bir yeşil hidrojen üretim birimi kuracağını duyurdu. 

• Bir adım geriden: Avrupa Komisyonu, İtalya’nın Puglia bölgesinde bir yeşil hidrojen merkezi oluşturmak üzere 402 milyon avroluk bir fon tahsis ettiğini duyurmuştu. Bu fon, Messina çevresinde hidrojen üretimi için 260 MW güneş enerjisi üretimi ve 160 MW elektroliz kapasitesi sağlayacak.

Finlandiya merkezli çelik üreticisi Outokumpu, Finlandiyalı denizcilik şirketi Langh Ship ile işbirliği yaparak 2024 yılında enerji tasarruflu ve düşük emisyonlu yeni gemileri hizmete alacağını açıkladı. Şirket böylece 2024 yılı sonuna kadar kısa deniz taşımacılığından kaynaklanan yıllık karbon emisyonlarını en az %25 oranında azaltmayı hedefliyor. 

• Perspektif: Deniz taşımacılığı AB’nin toplam karbon emisyonlarının %3-4’ünü temsil ediyor.
• Öte yandan: Almanya merkezli çelik üreticisi Thyssenkrupp Steel Europe da iklim dostu bir itici römorkörler kullanmak için tasarımlar yaptırdı.Firmanın yedi itici teknesinin, teknik hizmet ömürlerinin sonunda kademeli olarak çevre dostu modellerle değiştirileceği belirtiliyor. Almanya merkezli lojistik grubu Rhenus da Dortmund’daki iş sahasında, çeliğin mümkün olduğu kadar çevre dostu bir şekilde taşınmasını hedeflediği, Yeşil Çelik Lojistik Merkezi adını verdiği bir merkez kuruyor. Bu merkezde üretilen temiz elektrik ile vinç ekipmanına, binanın kendisine ve elektrikli kamyonların şarj altyapısına enerji sağlanması planlanıyor. 

Hindistan merkezli paslanmaz çelik üreticisi Jindal Stainless Limited, paslanmaz çelik üretiminden kaynaklı karbon ayak izini azaltmak için yenilenebilir enerji kullanımı dâhil olmak üzere sürdürülebilirlik projelerine önümüzdeki üç yıl boyunca yaklaşık 79 milyon dolar yatırım yapacağını açıkladı.Şirketin en büyük projeleri arasında Jaipur ve Hisar tesislerinde 24 saat boyunca 100 MW yenilenebilir enerji sağlayacak iki santral ve yine Hisar’da çatı üstü panel ve yüzer PV’den oluşan toplam 34,5 MWp’lik santral inşası yer alıyor.

• Perspektif: Hindistan çelik endüstrisinin karbonsuzlaştırılmasının önünde çeşitli engeller (yüksek fırın çelik üretimine olan bağımlılık) bulunduğu ve karbon nötr olmanın ancak 2050 ile 2070 yılları arasında mümkün olabileceği belirtiliyor. Öte yandan, Hindistan büyük ölçüde doğal gaz ithalatına bağımlı ve hidrojen üretim teknolojisi ve altyapısının yüksek maliyetleri, 10-15 yıl daha sürmesi beklenen önemli engeller olmaya devam ediyor.

Singapur merkezli ticaret şirketi Steelaris Pte Ltd., Almanya merkezli çelik üreticisi Salzgitter Group ile karbonu azaltılmış çelik tedarik etmek için anlaşma imzaladı. 380 milyon tonluk sıcak sac sevkiyatının Nisan 2024’te gerçekleşmesi bekleniyor. 

• Neden? Singapur ve ASEAN ülkelerinde inşaat, açık deniz ve denizcilik sektörlerine yönelik ürün ve hizmet sağlayan şirket, bu adımıyla, AB ile olan ticarette karbon vergisi vermekten kaçınmayı ve Singapur’un 2050 yılında karbon-nötr olma hedefine katkıda bulunmayı hedefliyor.

• Öte yandan: Almanya merkezli çelik üreticisi Salzgitter Group şu anda Saksonya-Anhalt eyaletindeki Merbitz sahasında inşa edilmekte olan tesislerinde solar enerjiden elektrik üretmek için işbirlikleri geliştiriyor. Salzgitter, yaptığı anlaşmalarla Ocak 2025’ten itibaren 10 yıl boyunca sabit bir fiyatla Merbitz’den yaklaşık 71 GWh/a yeşil elektrik tedarikini ve bu elektriği tesiste geçici olarak depolama seçeneğini güvence altına aldı.

Mısır hükümeti ve İtalya merkezli ve İtalya’dan Danieli Group, 4 milyar dolarlık entegre bir demir çelik üretim kompleksi kurmayı amaçlıyor. Proje sünger demir, dikişsiz çelik boru ve yassı çelik üretimine yönelik tesislerin geliştirilmesini ve yaklaşık 17.000 doğrudan ve dolaylı iş fırsatı yaratılmasını hedefliyor.