SEFiA Çelik Gündemi #2

Çelik Gündeminde Öne Çıkan Gelişmeler

Dünya ham çelik üretimi, Ağustos 2023’te yıllık bazda %2,2 artış göstererek 152,6 milyon tona ulaştı. Yılın ilk sekiz ayındaki üretim ise, %0,2 artışla, 1 milyar 256 milyon ton oldu. 

• İlk üç ülke: Yılın ilk sekiz ayında Çin (%2,6 artışla) 712,9 milyon ton, Hindistan (%10,5 artışla) 92,2 milyon ton ve Japonya (%3,8 azalışla) 58,2 milyon ton ham çelik üretimi gerçekleştirerek ilk üç sırayı paylaştı. 
• Türkiye:  2020–2021 döneminde dünyanın en büyük yedinci, çelik üreticisi konumunda olan Türkiye, 2023 Ocak-Ağustos döneminde ise 21,6 milyon ton ham çelik üretimiyle Almanya’nın ardından 8. sırada yer aldı.

Dünya Çelik Birliği’nin (Worldsteel) Kısa Vadeli Görünüm raporuna göre, küresel çelik talebi, geçen yılki %3,3 daralmanın ardından bu yıl büyüme eğilimine geçti. Dünyada çelik talebinin bu yıl %1,8 artacağı öngörülüyor. 

• Enflasyon ve yüksek faiz: Yüksek enflasyon ve faiz oranları, çelik talebinde belirleyici olurken, 2022’nin ikinci yarısından bu yana talepte, yatırım ve tüketimin zayıflamasıyla keskin bir düşüş görülüyor. Ukrayna ve Filistin’deki çatışmaların petrol fiyatlarını artırması ve daha fazla jeo-ekonomik bölünmeye yol açması bekleniyor.
• Avrupa Birliği: Avrupa Birliği’nde yüksek enerji maliyetleri nedeniyle çelik talebinde bu yıl %5,1 daralma bekleniyor. 2024 yılında ise talepte %5,8 artış öngörülüyor.
• ABD: Yüksek faiz oranları nedeniyle ABD’de ise çelik talebinin bu yıl %1,1 azalacağı ve 2024’te ise %1,6 ile büyüme eğilimine geçeceği tahmin ediliyor.

• Çin: Çin’in çelik talebinin, bu yıl altyapı yatırımları ve emlak sektöründe istikrarın sağlanmasıyla %2 büyüyeceği öngörülüyor. 
• Türkiye: Türkiye’nin çelik talebinin %19 ile rekor artış göstermesi bekleniyor. Türkiye’deki talep artışında Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası yeniden yapılanma sürecinin etkili olduğu belirtiliyor.

Dünya Çelik Birliği (Worldsteel) tarafından düzenlenen ve birçok paydaşı bir araya getirerek çelik endüstrisi ekosistemini ilgilendiren konuları ele almayı amaçlayan Açık Forum, geçtiğimiz Eylül ayında Belçika’nın Antwerp kentinde gerçekleştirildi. Forumda, çelik endüstrisinin karbonsuzlaştırılmasının nasıl hızlandırılabileceğine dair fikirler paylaşıldı.

• Oturumlar: Tartışma oturumlarının sunumlarına buradan ulaşabilirsiniz.

Dünya Ticaret Örgütü Kamu Forumu 2023’te ticaret politikalarının çelik sektöründe karbonsuzlaşmayı nasıl destekleyebileceği tartışıldı.

• Doğru ticaret politikası: Forumda, çelik endüstrisinin karbonsuzlaştırma çabalarını desteklemek için doğru ticaret politikası ortamına ihtiyaç duyduğunu belirtildi. Yatırım ortamını güçlendirecek, kritik girdilerin bulunabilirliğini temin edecek ve yeşil çeliğin talep ve maliyet rekabetçiliğini artıracak bir ortamın önemi vurgulandı.
• İşgücü: Proje ve altyapının ötesinde, işgücüne de yatırım yapılması gerektiği ifade edildi.

Türkiye’nin ham çelik üretimi, Ağustos 2023’te geçen yılın aynı ayına göre %2,9 azalışla 2,8 milyon ton oldu. Buna karşılık, yılın ilk sekiz ayında üretim %12,1 azalışla 21,6 ton seviyesinde gerçekleşti.

• Dış ticaret: Yılın ilk sekiz ayında ihracat, %49,1 değer kaybı ile, 5,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken; ithalat, %5,2 azalışla, 10,6 dolar oldu.

• Değerlendirme: Türkiye’nin çelik ihracatının gerilemesinde Avrupa’daki zayıf talep ve enerji başta olmak üzere, Çin ve Orta Doğu ülkelerinin piyasalardaki –düşük girdi maliyeti kaynaklı– avantajlı konumu etkili oldu.

• Dış ticaret açığı: İhracatın ithalatı karşılama oranının %93,3 seviyesinden %50 seviyesine kadar gerilemesi ile çelik dış ticaretindeki açık sürdürülemez boyuta ulaştı.

• Sektörün talepleri: Sektör temsilcileri Türkiye’ye yönelik korumacı girişimlerin esnetilmesi, enerji maliyetlerinin düşürülmesi ve ithalattaki artışları kısıtlamak için dahilde işleme rejiminin yurt içi girdi tedariğini teşvik edecek bir çerçeveye oturtulması talebini iletiyor. 

Akdeniz Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (ADMİB) 2023 Eylül verileri, Türkiye’nin çelik ihracatının, %38,9’luk düşüşle 143 milyon dolar olduğunu gösterdi. İhracatta ilk sırayı 205,5 milyon dolar ile Almanya alırken onu Romanya (156,2 milyon dolar) izledi.

• Afrika pazarı: İlk 10 ihracat pazarı içinde Yemen’e (%101 artış)  ve Mısır’a (%39 artış) yapılan ihracat dikkat çekti. ADMİB’in ihracatında ise Romanya (19,1 milyon dolar) ilk sırayı alırken onu Cezayir (17,8 milyon dolar) ve Irak (17,3 milyon dolar) takip etti.
• Değerlendirme: Sektör özelinde dünyada korumacılık önlemleri ve devlet destekli yatırımlar artarken; ihracattaki olumsuz sürecin devam edeceği ve bu durumun telafisi için üreticilerin Afrika pazarına yöneldiği belirtildi.
• Öte yandan: Sektör temsilcileri, pazar çeşitliliğini ve ihracatı artırmak adına Polonyalı alıcılarla görüşmeler gerçekleştirdi. Yatırımların öncelikle katma değeri yüksek alanlarda olması gerektiğine dikkat çekildi.

Çelik sektörünü bir araya getiren en büyük organizasyonlardan biri olan SteelOrbis 2023 Güz Konferansı & 89. IREPAS toplantısı 17-19 Eylül tarihlerinde İstanbul’da gerçekleşti. 

• İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS): Etkinlikte, inşaat demirinin üretim hattından çıktıktan sonraki tüm adımlarının izlenebildiği İDİS’in 1 Ocak 2024 itibarıyla hayata geçeceği belirtildi.
• Kapasite kullanım oranı: Çelik sektöründe kapasite kullanımının %60’lara düştüğünün altı çizildi.
• Yenilenebilir enerji: 2027 yılına kadar sektördeki elektrik tüketiminin %50’sinin öz kaynaklarla yenilenebilir enerjiden temin etme hedefi dile getirildi.

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin 20 Ekim’de Vaşington’da, Çin’den ve adil olmayan piyasa uygulamalarına katıldığı düşünülen diğer ülkelerden gelen aşırı çelik ürünlerine yönelik bir siyasi anlaşmayı duyuracağı bildirildi. Söz konusu önlemler kapsamındaki tarife seviyeleri ve hedefler henüz kesinleşmedi..

• Bir adım geriden: Görüşmeler, Biden ve AB yönetimlerinin 2021’den bu yana müzakere ettiği “Sürdürülebilir Çelik ve Alüminyuma İlişkin Küresel Düzenleme” kapsamında gerçekleştiriliyor.
• Ek kapasite: Avrupa Çelik Birliği tarafından yapılan açıklamada küresel çelik talebinin zayıf seyrettiği bir dönemde 2026 yılına kadar, karbon yoğun üretim yöntemlerine dayanan, 150 milyon tonluk çelik üretim kapasitesinin Asya ülkeleri tarafından devreye alınacağı belirtildi. Bu durum, çelik sektöründe Avrupa’nın 2050 yılına kadar sürecek olan emisyon azaltım çabalarına ket vuruyor.

• Çin’den açıklama Çin tarafında ise Ticaret Bakanlığı sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, atılması muhtemel adımların küresel tedarik zincirlerini bozacağını ve maliyetleri arttıracağı ileri sürüldü.

İsveçli yeşil çelik geliştiricisi H2 Green Steel’in (H2GS), Kanada’da Quebec’in kuzeyinde 6 milyar dolar değerinde H2 türevli bir demir çelik tesisi kurmak için Kanadalı yetkililerle görüştüğü bildirilidi. Bunun için bölgedeki altyapı izinlerinin tamamlanması gerekiyor.

• Seçenekler: Firma şu anda 6 milyar dolara bir yeşil demir ve çelik tesisi kurmayı ya da H2GS’nin uluslararası pazarlara yeşil demir ihraç edeceği yaklaşık –3 milyar dolar değerinde– yeşil demir tesisi kurmayı değerlendiriyor.
• Perspektif: Quebec, komşu Newfoundland ve Labrador eyaletleri çok sayıda demir cevheri madenine ve demir taşıma altyapısına ev sahipliği yapıyor.
• Finansman: 2020 yılında kurulan ve üç yılda milyarlarca euro yatırım alan H2 Green Steel, endüstriyel proje finansmanı üzerine önemli bir örnek olarak öne çıkıyor.

Birleşik Krallık merkezli çelik üreticisi Tata Steel ve otomotiv tedarikçisi Gestamp, otomotiv sektörüne tedarik ettikleri parçalardaki geri dönüştürülmüş çelik oranını yaklaşık iki katına çıkarmayı amaçlayan bir anlaşma imzaladı.

• Ayrıntılar: Bu yeni ortaklık ile Gestamp’a sağlanan çelikle ilişkili geri dönüştürülmüş içerik yüzdesinin kalite, mukavemet veya şekillendirilebilirlik üzerinde hiçbir etkisi olmaksızın %30’a yükselmesi sağlanıyor. Böylece tedarik zincirlerinin ve üretim süreçlerinin genel karbon ayak izi azaltılıyor.

Sürdürülebilir paslanmaz çelik üreticisi, Finlandia merkezli Outokumpu, emisyon azaltma hedeflerinin bir parçası olarak, şirketin Kemi madenini 2025 yılına kadar karbon nötr hale getirmeyi hedeflediğini duyurdu. 

• Ayrıntılar: Yenilenebilir yakıtlarla, Kemi madeninin yıllık sera gazı emisyonları yaklaşık 11,3 milyon kilo azaltılması hedefleniyor. Bu rakam, 4 bin binek otomobilin bir yıl boyunca Finlandiya trafiğinden kaldırılmasına denk geliyor.