SEFiA Çelik Gündemi #10

Çelik Gündeminde Öne Çıkan Gelişmeler

Küresel ham çelik üretimi, Mayıs 2024’te geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %1,5 artışla 165,1 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

• İlk üç ülke: Mayıs 2024 döneminde Çin 92,9 milyon ton (yıllık %2,7 artış), Hindistan ise 12,2 milyon ton (yıllık %3,5 artış) üretimle küresel ham çelik üretiminde ilk iki sırayı aldı. Üçüncü sıradaki Japonya’nın üretimi ise yıllık %6,3 azalışla 7,2 milyon ton oldu.

Türkiye’de ham çelik üretimi, Mayıs 2024’te bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,6 artışla 3,2 milyon ton oldu. 

• Dış ticaret: Mayıs 2024’te çelik ürünleri ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %24,8 artışla 850,9 milyon dolar; ithalat ise %17,5 azalışla 5,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçtiğimiz yılın ilk beş ayında 45,6 olan İhracatın ithalatı karşılama oranı, 2024 yılının ilk beş ayında %71 seviyesine yükseldi.
• Değerlendirme: Dünya çelik üretiminde 8. sırada yer alan Türkiye, yılın ilk beş ayındaki performansı ile dünyanın en fazla üretim yapan 15 ülkesi arasında, Vietnam’dan sonra, üretimini en çok arttıran 2. ülke konumuna ulaştı.

Aynı dönemde Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) ihracatı %113 artışla 1,9 milyon tona ulaştı ve son 5 yıldaki ortalamayı yakaladı. Ancak AB’nin çelik ithalatına 2018 yılından beri uyguladığı koruma önlemlerini, 2026 yılının Haziran ayına kadar iki yıl daha uzatma kararı almasının bu olumlu gelişmeyi gölgelediği değerlendiriliyor. 

Özellikle yüksek katma değerli ürün ihracatındaki artış, yassı ürün ihracatının Mayıs ayında %68,4, beş aylık dönemde ise %80,4 gibi yüksek bir oranda artmasında etkili oldu. Çelik üretimi ve ihracatındaki artış eğiliminin devam ettirilebilmesi için özellikle Çin ve diğer Uzak Doğu ülkelerinden yapılan ithalatın sınırlandırılmasının, Dahilde İşleme Rejimi uygulamasının gözden geçirilmesinin ve başta enerji olmak üzere, girdi maliyetlerini düşürecek tedbirler alınarak, rekabet gücünün artırılmasının önem taşıdığı belirtiliyor.

Avrupa Birliği Komisyonu, H2GS’nin yeşil çelik tesisini desteklemek için kısmen Kurtarma ve Dayanıklılık Tesisi kapsamında finanse edilen 265 milyon euro’luk İsveç Devlet yardımı tedbirini onayladı.

• Tedbir: Söz konusu tedbir 690 megawatt kapasiteli bir elektrolizör, yenilenebilir hidrojenle çalışan bir doğrudan indirgeme tesisi; iki elektrik ark ocağı, soğuk haddeleme ve son işlem tesislerinin kurulumunu içeriyor.
• Neden önemli? Rus fosil yakıtlarına bağımlılığın sona erdirilmesine ve yeşil dönüşümün hızlandırılmasına yardımcı olurken AB Hidrojen Stratejisi, Avrupa Yeşil Anlaşması ve Yeşil Anlaşma Endüstriyel Planı hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunacaktır.

• Öte yandan: İsveçli çelik üreticisi SSAB, İngiltere merkezli çelik profil üreticisi Firth Steels’e üretiminde fosil yakıt kullanılmayan çelik tedariki için bir anlaşma imzaladığını açıkladı.

İtalyan gaz şebekesi operatörü Snam, çelik boru üreticisi Tenaris ve yeşil teknoloji firması Tenova, emisyonları azaltmak amacıyla İtalya’nın kuzeyindeki bir Tenaris çelik tesisinde hidrojen yakıtı kullanımını denediklerini duyurdu. Bergamo yakınlarındaki Dalmine’de bulunan tesiste bir yeniden ısıtma fırınında hidrojen yakıtı kullanma denemesi altı ay sürecek.

• Öte yandan: İtalya, Almanya ve Avusturya mayıs ayının başında Güney Akdeniz’den Kuzey Avrupa’ya bir hidrojen taşıma ağı geliştirmek üzere bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Almanya ve Fas arasında yeşil hidrojen sektörünün geliştirilmesi, enerji ticareti, ulusal karbonsuzlaşma çalışmaları, çevre adaptasyonu ve vasıflı iş gücü eğitimine yönelik iş birliği anlaşması imzalandı. 

• Öte yandan: Atlantik Okyanusu’na ve çöle olan yakınlığı sayesinde Fas’ta rüzgâr ve güneş enerjisi üretimi için elverişli koşulların olduğu, Almanya’nın da zaman içinde ülkeye hidrojen ihracatına başlayabileceği belirtiliyor.

• Almanya: Avrupa Komisyonu, Almanya Hükümeti’nin ülkede hidrojen ağı ve boru hattı inşasına yönelik sunduğu yaklaşık 3 milyar euro’luk devlet finansmanına onay verdiğini duyurdu.

Almanya merkezli Thyssenkrupp, Duisburg’da bgüne kadar yapımı ertelenen yeşil çelik tesisi için Ağustos ayında tekrar harekete geçeceğini duyurdu. Holding, söz konusu tesisteki fosil yakıtlara dayalı geleneksel yüksek fırın rotasını kademeli olarak değiştirmek için doğrudan indirgemeli çelik üretimine geçmesini sağlamayı amaçlıyor.

• Bir adım geriden: Almanya Hükümeti geçtiğimiz yıl, Thyssenkrupp’un en geç 2045 yılına kadar iklim açısından nötr üretim hedefini desteklemek amacıyla 2 milyar euro’luk sübvansiyon ayırmıştı.
• Öte yandan: ThyssenKrupp, 1,5 derece iklim hedeflerinin artık SBTi (Bilimsel Tabanlı Hedefler Girişimi) onaylı olduğunu duyurdu.

Almanya merkezli otomobil üreticisi Volkswagen, Umman merkezli Vulcan Green Steel ile bir Mutabakat Zaptı imzaladı. Bu, Volkswagen’in H2 Green Steel ve Salzgitter AG’den sonra imzaladığı üçüncü anlaşma. Vulcan Green Steel, H2’ye hazır ve yeşil Hidrojen için büyük RES kaynaklarına yakın tesislerde gaz bazlı DRI üretecek.

Fransa, ülkede sanayinin karbonsuzlaştırılması ve elektrifikasyonunu amaçlayan 5.3 milyar euro’luk bir paket hazırladı.

• Ayrıca: AB Komisyonu, Fransa’da sanayinin karbonsuzlaştırılması için 4 milyar euro’luk bir paketi ve Hy2Move (IPCEI listesinde yer alan bir H2 projesi) için ek 1,3 milyar euro’luk devlet yardımını onayladı. 

Hollanda Hükümeti’nin Hindistan merkezli çelik üreticisi Tata Steel’in Hollanda IJmuiden’deki tesisini karbondan arındırmak üzere 3 milyar euro’luk bir sübvansiyon sağladığı duyuruldu.

• Öte yandan: Tata Steel Hollanda, IJmuidin entegre çelik tesisindeki Yeşil Çelik Planı için teknoloji sağlayıcısı olarak Tenovo S.p.A Castellanza’yı seçti. Bu plan, gaz ve daha sonra hidrojen ile çalışan bir DRI tesisini ve 2030 yılına kadar hurda kullanımını %17’den %30’a çıkaracak bir elektrikli ark ocağını içeriyor.
• Adil dönüşüm: Bu süreçte tesisin dönüştürülmesinin, IJmuiden yerel toplumu için değişikliklere neden olması bekleniyor. Potansiyel iş kayıplarından endişe duyulsa da dönüşümün aynı zamanda yeni, yeşil işler için de fırsatlar sunacağı vurgulanıyor.
• Grev: Tata Steel tarafından işletilen Port Talbot entegre çelik tesisindeki işçiler, 2.800 kişinin işini kaybetmesine karşı süresiz greve gideceklerini duyurdu. İşçiler, Tata Steel’in Port Talbot’taki çelik operasyonlarının geleceği olarak planladığı EAF hurda bazlı çelik üretimi lehine entegre tesisin sona erdirilmesine karşı grev yapıyor. 

Küresel çelik şirketi Tata Steel’in Hollanda birimi, Zeremis Recycled markası altında %30 geri dönüştürülmüş içeriğe sahip çelik üretmeye başladı.

• Neden? Şirket bu şekilde, hem çeliğin döngüsel kullanımına katkı sunmayı hem de özellikle otomotiv, ambalaj ve inşaat sektörlerinde yüksek geri dönüştürülmüş içeriğe sahip modern çelik üretimine yönelmeyi amaçlıyor.

Avusturya merkezli çelik üretim şirketi Voestalpine, Yeşil Finansman Çerçevesi’nin lansmanını gerçekleştirerek yeşil tahvil ve diğer yeşil finansman araçlarının ihracının temelini attı. Yeşil Finansman Çerçevesi’ni yayınlayan ilk Avrupalı çelik şirketi olan voestalpine, bu yeşil finansal araçlardan elde edilen geliri, greentec steel gibi sürdürülebilir voestalpine projelerini finanse etmek için kullanacak.

Hindistan merkezli Essar Group, İngiltere’deki Stanlow rafinerisini karbondan arındırmak için 3,6 milyar dolar ve Suudi Arabistan’da bir yeşil çelik tesisi kurmak için 4 milyar dolar daha yatırım yapmayı planladığını duyurdu. Holdingin yakın zamanda elektrikli araç bataryalarında, güneş panellerinde ve rüzgâr türbini mıknatıslarında kullanılan kritik minerallerin madenciliği için de harekete geçmesi planlanılıyor.

Güney Kore merkezli çelik üreticisi POSCO, ilk kez fosil yakıt yerine sadece hidrojen kullanarak çelik üreten bir pilot tesisi tanıttı. Günde 24 tona kadar erimiş demir üreten tesis, ton başına sadece 400 kilogram karbon salıyor. Bu rakam, kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtların kullanıldığı çelik üretim sürecinden kaynaklanan emisyonlardan çok daha düşük.

Tokyo Steel, AB’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın tam olarak uygulamaya geçmesinden önce Avrupa’daki işlerini sürdürmek için Stemcor ile ortaklaşa “enso” adlı yeşil çelik markasını piyasaya sürdü.

• Ayrıntılar: Marka, karbon emisyonları sırasıyla yaklaşık üçte bir ve beşte bir olan sıcak haddelenmiş rulo ve sıcak haddelenmiş levhayı içeriyor. Böylece markanın İspanya’da yeni bir hibrid elektrikli ark ocağı inşa eden ArcelorMittal ile rekabet edebilir hâle gelmesi bekleniyor.
• ArcelorMittal: Almanya Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı, Lüksemburg merkezli çelik üreticisi ArcelorMittal’ın Bremen ve Eisenhüttenstadt tesislerinde hayata geçireceği karbonsuzlaşma projesine yönelik 1,3 milyar euro’luk finansman sağlayacağını duyurdu.